کاربرد پراکسیدین یا OXCIDINE در صنایع مختلف

پراکسیدین (اکسیدین) به عنوان یک محلول ضد عفونی کننده سطح بالا (High Level) می تواند بطور گسترده ای در صنایع غذایی مورد مصرف قرار گیرد. از اکسیدین می تـوان در صنایع وابسته به تولید غذا مثل گوشت و فراورده های پروتئینی، ماهی و کنسرو، شیر و فراورده های لبنی، مرغ و تخم مـرغ، سس و انواع رب، نوشابه،دوغ و آب معدنی، قند و شکر، شکلات،آدامس و تافی، کیک،کلوچه و بیسـکویت، میـوه و سبزیجات، آبلیمو،ترشی، مرباوعسل، آبمیوه، کنسـتانتره وکمپـوت، ماکـارونی وتولیـدات نشاسـته ای، آرد و نـان، چیپس واسنک، آجیل و خشکبار، چای و قهوه، نمک،ادویه واسانس، تولید یخ مصرفی در صـنایع غـذایی و غیـره استفاده کرد.


مزایای استفاده ازاکسیدین

  • کشتن بسیار مؤثر میکروبی
  • بدون تشکیل محصولات جانبی ضدعفونی کلر
  • پایدار در ذخیره سازی و انبار
  • محصولات تجزیه سازگار با محیط زیست
  • ماندگاری طولانی (۱۲ تا ۱۸ ماه)
  • حداقل وابستگی به pH و دما
  • جابجایی و ذخیره سازی ایمن و آسان

  • از جمله صنایع و مشاغلی که از پراکسیدین استفاده میکنند:

  1. در صنایع شیر و فرآورده های لبنی
  2. در کشتارگاه ها، صنایع فرآوری و بسته بندی گوشت، مرغ و ماهی
  3. در صنایع آب معدنی، نوشابه ها، نوشیدنی های غیر الکلی و آبمیوه ها
  4. در صنایع کمپوت وکنسرو سازی، انوع سس و رب
  5. در صنایع کیک، شیرینی و شکلات
  6. در صنایع نان و فرآورده هلای غلات (انواع ماکارونی)
  7. در صنایع خشکبار و سبزیجات آماده مصرف
  8. درضد عفونی انواع فیلترها شامل  UF,MF,NF وRO
  9. در لاندری هتل ها، اقامتگاه های توریستی، منازل و بیمارستان ها
  10. در کشتارگاه ها و صنایع گوشت
  11. کاربرد پراکسیدین (اکسیدین) در کشاورزی


پراکسیدین به عنوان یک ضد عفونی کننده غشاء سلولهای خارجی میکروارگانیسم ها را اکسیده می کند. مکانیسم اکسیداسیون از انتقال الکترون تشکیل شده است. هنگامی که از اکسیدان قوی تری استفاده می شود، الکترون ها خیلی سریعتر به میکروارگانیسم منتقل می شوند و باعث می شوند میکروارگانیسم به سرعت غیرفعال شود.


تمیز و ضدعفونی کردن مخازن آب شرب و غیرشرب

 ضدعفونی مخازن آب :

ضدعفونی، گندزدایی و تمیز کردن مخازن آب شرب و غیر شرب پلی اتیلن یا آهنی گالوانیزه با روش های متنوعی انجام می شود. استفاده ازضدعفونی کننده سطح بالا و ارگانیک پراکسیدین بر پایه پراستیک اسید یکی از بهترین روش های ارگانیک برای لجن زدایی و ضدعفونی مخازن آب، تانکرهای حمل آب و حتی آب نماهای تزئینی می باشد.

 در این مقاله تلاش میکنیم که به مقایسه این دو روش بپردازیم. ابتدا به بیان دوحالت مختلفی می پردازیم که ممکن است با آن مواجه شوید:


روش اول:


  • به کمک سیستم لوله کشی بای پس موقتا مخزن ذخیره را از مدار خارج کرده و مستقیم از آب شهر استفاده نمایید.
  • به ازای هر ده لیتر آب، ۵ قطره و یا به ازای هر ۱۰۰ لیتر آب، یک قاشق چایخوری از محلول آب ژاول با کلر ۵ درصد و یا همان وایتکس ( سفید کننده حاوی هیپوکلرید سدیم موجود در بازار محصولات خانگی ) را داخل مخرن بریزید.
  • در آن را ببندید و برای مدت ۱۲ ساعت مخزن را به حال خود بگذارید و سپس آب آن را کامل تخلیه و نموده و مجددا مخزن را با آب تمیز دوباره پر نمایید. این کار را می توانید به دفعات در سال انجام دهید . ملاحضه می فرمایید که استفاده از وایتکس که یک ضدعفونی کننده کاملا شیمیایی است، مدت زمان انجام کار و هزینه نسبتا زیادی در بر دارد.


روش دوم:

  • مخزن را از آب خالی کنید سعی کنید حین تخلیه با ایجاد تلاطم رسوبات داخل مخزن را تا حد امکان تخلیه کنید.
  • سپس دیواره های داخلی را با اسکاچ یا سیم ظرفشویی و یا برس نظافت بشویید. دریچه اکثر مخارن اجازه می دهند فرد داخل مخزن شود.
  • در ادامه پس از ساییدن دیواره های داخلی مخزن آنها را با فشار آب کارواش بشویید. سپس ماده ضدعفونی کننده و آب را به نسبت مناسب ترکیب کنید.
  • داخل مخزن را با این ترکیب با برس نظافت آغشته کرده و برای ۲ ساعت به همان حال بگذارید.
  • بعد از ۲ ساعت داخل مخزن را به طور کامل با فشار آب کارواش بشویید و سپس آن را کاملا تخلیه کنید. مخزن را با آب تمیز دوباره پر کنید.

درصورتیکه قبل از ضدعفونی با محلول ضدعفونی کننده و پس از انجام عملیات ضدعفونی مخزن بتوانید تست های میکروبی ساده را انجام دهید. ملاحظه می فرمایید که با مقادیر کمی از پراکسیدین می توانید ضدعفونی بسیار موثری در برابر اغلب پاتوژنهای آب که با استانداردهای سازمان بهداشت جهانی کاملا مطابقت داشته باشد را برنامه ریزی بفرمایید و با هزینه هایی بسیار کمتر از اغلب ضدعفونی کننده های مرسوم همچون کلر و آب ژاول از نعمت بهداشتی بودن آب برخوردار گردید.

آشنایی با اسید فرمیک و عملکرد آن در مقایسه با پراستیک اسید

اسید فرمیک همانطور که از نامش پیدا است در دسته‌بندی کربوکسیلیک اسیدها قرار گرفته و خاصیت اسیدی بسیار ضعیفی دارد. اسید فرمیک (formic acid) را به نام‌های دیگری چون متانوئیک اسید، هیدروژن کربوکسیلیک اسید، فرمیلیک اسید و جوهر مورچه نیز می‌شناسند. امروزه از اسید فرمیک در صنایع نساجی، خوراکی و دامی استفاده فراوانی می‌کنند. اسید فرمیک به دو شکل مایع و جامد وجود دارد البته در طبیعت این اسید را می‌توان در بدن مورچه و زنبور دید به همین دلیل است که در گذشته اسید فرمیک را از تقطیر بدن مورچه به دست می‌آوردند.


کاربردهای اسید فرمیک :

  • اسید فرمیک به عنوان یک ماده ضدعفونی‌کننده و آنتی باکتریال در غذای دام و طیور وجود دارد.
  • از این اسید در صنعت چرم سازی و دباغی استفاده می‌شود.
  • برای جلوگیری از خراب شدن غذای دام و طیور در فصل زمستان از آن استفاده می‌کنند، تنها کافیست مقداری از پودر اسید فرمیک را به روی غذا و علوفه‌ها بریزند تا از فساد و پوسیدگی آن جلوگیری کند.
  • در بخش دارویی و درمانی در ساخت انسولین کافئین استفاده خواهد شد.
  • در صنعت نساجی در بخش رنگ کردن پارچه‌ها از این اسید به شدت استفاده خواهد شد.

اسید فرمیک به عنوان کاتالیزور گوگردزدایی در گوگرد زدایی از گاز سیال برای نیروگاه های دارای زغال سنگ استفاده می شود. محتوای گوگرد در زغال سنگ می تواند تا ۵٪ هم برسد، در فرآیند پخت به صورت دی اکسید گوگرد آزاد می شود.

مشخصات پراستیک اسید:

پراستیک اسید یک ترکیب آلی با بویی تند، یادآور اسید استیک می باشد. این ماده خورنده بوده و ویژگی گندزدایی و ضدعفونی کنندگی قوی دارد. پر استیک اسید از واکنش بین آب اکسیژنه و استیک اسید به وجود می آید. این ضدعفونی کننده های سطح بالا حاوی پر استیک اسید 19 درصد بوده که باکتری، قارچ و ویروس را از بین می برند.

کاربرد پراستیک اسید در گوگردزدایی:

پراستیک اسید یک اکسنده بسیار قوی برای فرآیند اکسیداسیون گوگردزدایی از انواع برش های سبک و سنگین نفت و گاز از قبیل کاندنسیت، گازوییل، مازوت، نفتا، کروزن(نفت سفید) و غیره استفاده می گردد. عموما نیازی به کاتالیست نداشته و حتی در دمای محیط هم عمل اکسیداسیون را به خوبی انجام می دهد. به علت قدرت بالای اکسیدکنندگی، می توان در چرخه سولفورزدایی به شکل بچ(Batch) یا پیوسته(Continuous) به دفعات از آن استفاده کرد.

سخن پایانی:
از هر دومحصول می توان به عنوان اکسیدکننده در واکنش اکسیداسیون در فرآیند گوگردزدایی از فرآورده های نفت و گاز استفاده کرد. پراستیک اسید، واکنشگر بسیار قوی تری نسبت به اسیدفرمیک است و در غلظت های بسیارکم نیز می تواند بسیار موثر باشد. حتی در دمای محیط و در زمان بسیار کوتاه، بدون نیاز به کاتالیزگر و به تنهایی می تواند واکنش اکسیداسیون را به اتمام برساند و در یک چرخه عملیات حذف گوگرد، تا ۵-۷ مرتبه می توان از آن بهره گرفت.


آلودگی آب کشتی ها و بنادر:منشاء و راهکارهای رفع آن

آلودگی آب و هوای ناشی از حمل و نقل دریایی یکی از آلودگی های مهم محیط زیستی است که کمتر بدان پرداخته شده است. این در حالی است که اثرات مخرب آلودگی دریایی بسیار زیاد است. از اختلال در کیفیت آب سطحی گرفته تا اختلال در رشد آبزیان و کاهش امکانات و تأثیر آن بر سلامت انسان و غیره. اصلی ترین مشکلی که منجر به آلودگی محیط زیست آب می شود نگرش به رعایت استانداردهای تعیین شده برای حفاظت از محیط زیست دریایی است.

بخش‌ دیگر از آلودگی‌ اکوسیستم‌ دریایی‌ مربوط به‌ حفاری‌ بستر، حمل‌ و نقل‌ دریایی‌ (کشتیرانی)، نشت‌ طبیعی‌ نفت، ریزشهای‌ آسمانی‌، تماس‌ مستقیم‌ سطح‌ آب‌ با هوای‌ اطراف‌ و ریزش‌ عمدی‌ مواد به‌ دریا می باشد.

 حمل‌ و نقل‌ دریایی‌ شامل‌ بخش‌ بندر (بنادر تجاری‌، پایانه های‌ نفتی‌، تعمیرگاه‌ کشتیها، اسکله‌های ‌صیادی‌ و کشتیها منجر به‌ تولید زائداتی‌ می‌ شوند که بطور بالقوه می توانند منبعی برای آلودگی دریا محسوب گردند. جمع‌ آوری‌، بازیافت، پاکسازی، پردازش‌ و دفع‌ صحیح ‌ این مواد اثر قابل توجهی بر کاهش آلودگی دریا ناشی از حمل و نقل دریایی برجای خواهد گذاشت.


کنوانسیون مارپل شامل مقرراتی است که با هدف جلوگیری و به حداقل رساندن آلودگی آب کشتی ها و بنادر انجام می شود و پیوست ها شامل موارد زیر است:

۱) جلوگیری از آلودگی آب توسط سوخت کشتی 

۲) کنترل آلودگی آب توسط مواد مایع مضر به صورت فله

۳) جلوگیری از آلودگی توسط مواد مضر حمل شده توسط دریا به صورت بسته بندی شده

۴) آلودگی آب کشتی ها و بنادر ناشی از فاضلاب کشتی ها

۵) جلوگیری از آلودگی آب ناشی از زباله های کشتی ها

۶) جلوگیری از آلودگی هوای ناشی از کشتی ها

براساس استاندارد‌های جدیدی که سازمان بین‌المللی دریانوردی برای سوخت کشتی‌ها تعیین کرده است، از ابتدای سال ۲۰۲۰ میزان سولفور نفت کوره‌ای که به عنوان سوخت در کشتی‌ها استفاده می‌شود نباید بیشتر از نیم درصد باشد. این استاندارد که سال گذشته ابلاغ شد و زمان اجرای آن سال ۲۰۲۰ تعیین شده بود، یک خطر بزرگ برای کشور بود.با روش بکار گرفته شده در ایران نه تنها می‌توان نیاز کشتی‌های ایرانی را به سوخت کم گوگرد برطرف کرد، بلکه می‌توان گام بزرگ‌تری در صادرات نفت‌کوره کم سولفور، آن هم با هزینه‌ای بسیار کمتر از روش‌های دیگر، برداشت.

در کشور ما نیز فعالیت هایی در راستای تحقق بخشیدن به پیوست های این کنواسیون درحال انجام است. مهمترین فاکتور برای کاهش آلودگی های سوخت کشتی ها، گوگردزدایی،شیرین سازی میعانات گازی (سولفورزدایی) از مشتقات نفت و گاز و یا گوگردزدایی از مازوت است.در مقالات گذشته روش های سولفورزدایی به تفصیل ارایه شد و محصول سولفورین جهت رفع مشکل گوگردزدایی معرفی گردید.