آشنایی با اسید فرمیک و عملکرد آن در مقایسه با پراستیک اسید

اسید فرمیک همانطور که از نامش پیدا است در دسته‌بندی کربوکسیلیک اسیدها قرار گرفته و خاصیت اسیدی بسیار ضعیفی دارد. اسید فرمیک (formic acid) را به نام‌های دیگری چون متانوئیک اسید، هیدروژن کربوکسیلیک اسید، فرمیلیک اسید و جوهر مورچه نیز می‌شناسند. امروزه از اسید فرمیک در صنایع نساجی، خوراکی و دامی استفاده فراوانی می‌کنند. اسید فرمیک به دو شکل مایع و جامد وجود دارد البته در طبیعت این اسید را می‌توان در بدن مورچه و زنبور دید به همین دلیل است که در گذشته اسید فرمیک را از تقطیر بدن مورچه به دست می‌آوردند.


کاربردهای اسید فرمیک :

  • اسید فرمیک به عنوان یک ماده ضدعفونی‌کننده و آنتی باکتریال در غذای دام و طیور وجود دارد.
  • از این اسید در صنعت چرم سازی و دباغی استفاده می‌شود.
  • برای جلوگیری از خراب شدن غذای دام و طیور در فصل زمستان از آن استفاده می‌کنند، تنها کافیست مقداری از پودر اسید فرمیک را به روی غذا و علوفه‌ها بریزند تا از فساد و پوسیدگی آن جلوگیری کند.
  • در بخش دارویی و درمانی در ساخت انسولین کافئین استفاده خواهد شد.
  • در صنعت نساجی در بخش رنگ کردن پارچه‌ها از این اسید به شدت استفاده خواهد شد.

اسید فرمیک به عنوان کاتالیزور گوگردزدایی در گوگرد زدایی از گاز سیال برای نیروگاه های دارای زغال سنگ استفاده می شود. محتوای گوگرد در زغال سنگ می تواند تا ۵٪ هم برسد، در فرآیند پخت به صورت دی اکسید گوگرد آزاد می شود.

مشخصات پراستیک اسید:

پراستیک اسید یک ترکیب آلی با بویی تند، یادآور اسید استیک می باشد. این ماده خورنده بوده و ویژگی گندزدایی و ضدعفونی کنندگی قوی دارد. پر استیک اسید از واکنش بین آب اکسیژنه و استیک اسید به وجود می آید. این ضدعفونی کننده های سطح بالا حاوی پر استیک اسید 19 درصد بوده که باکتری، قارچ و ویروس را از بین می برند.

کاربرد پراستیک اسید در گوگردزدایی:

پراستیک اسید یک اکسنده بسیار قوی برای فرآیند اکسیداسیون گوگردزدایی از انواع برش های سبک و سنگین نفت و گاز از قبیل کاندنسیت، گازوییل، مازوت، نفتا، کروزن(نفت سفید) و غیره استفاده می گردد. عموما نیازی به کاتالیست نداشته و حتی در دمای محیط هم عمل اکسیداسیون را به خوبی انجام می دهد. به علت قدرت بالای اکسیدکنندگی، می توان در چرخه سولفورزدایی به شکل بچ(Batch) یا پیوسته(Continuous) به دفعات از آن استفاده کرد.

سخن پایانی:
از هر دومحصول می توان به عنوان اکسیدکننده در واکنش اکسیداسیون در فرآیند گوگردزدایی از فرآورده های نفت و گاز استفاده کرد. پراستیک اسید، واکنشگر بسیار قوی تری نسبت به اسیدفرمیک است و در غلظت های بسیارکم نیز می تواند بسیار موثر باشد. حتی در دمای محیط و در زمان بسیار کوتاه، بدون نیاز به کاتالیزگر و به تنهایی می تواند واکنش اکسیداسیون را به اتمام برساند و در یک چرخه عملیات حذف گوگرد، تا ۵-۷ مرتبه می توان از آن بهره گرفت.


آلودگی آب کشتی ها و بنادر:منشاء و راهکارهای رفع آن

آلودگی آب و هوای ناشی از حمل و نقل دریایی یکی از آلودگی های مهم محیط زیستی است که کمتر بدان پرداخته شده است. این در حالی است که اثرات مخرب آلودگی دریایی بسیار زیاد است. از اختلال در کیفیت آب سطحی گرفته تا اختلال در رشد آبزیان و کاهش امکانات و تأثیر آن بر سلامت انسان و غیره. اصلی ترین مشکلی که منجر به آلودگی محیط زیست آب می شود نگرش به رعایت استانداردهای تعیین شده برای حفاظت از محیط زیست دریایی است.

بخش‌ دیگر از آلودگی‌ اکوسیستم‌ دریایی‌ مربوط به‌ حفاری‌ بستر، حمل‌ و نقل‌ دریایی‌ (کشتیرانی)، نشت‌ طبیعی‌ نفت، ریزشهای‌ آسمانی‌، تماس‌ مستقیم‌ سطح‌ آب‌ با هوای‌ اطراف‌ و ریزش‌ عمدی‌ مواد به‌ دریا می باشد.

 حمل‌ و نقل‌ دریایی‌ شامل‌ بخش‌ بندر (بنادر تجاری‌، پایانه های‌ نفتی‌، تعمیرگاه‌ کشتیها، اسکله‌های ‌صیادی‌ و کشتیها منجر به‌ تولید زائداتی‌ می‌ شوند که بطور بالقوه می توانند منبعی برای آلودگی دریا محسوب گردند. جمع‌ آوری‌، بازیافت، پاکسازی، پردازش‌ و دفع‌ صحیح ‌ این مواد اثر قابل توجهی بر کاهش آلودگی دریا ناشی از حمل و نقل دریایی برجای خواهد گذاشت.


کنوانسیون مارپل شامل مقرراتی است که با هدف جلوگیری و به حداقل رساندن آلودگی آب کشتی ها و بنادر انجام می شود و پیوست ها شامل موارد زیر است:

۱) جلوگیری از آلودگی آب توسط سوخت کشتی 

۲) کنترل آلودگی آب توسط مواد مایع مضر به صورت فله

۳) جلوگیری از آلودگی توسط مواد مضر حمل شده توسط دریا به صورت بسته بندی شده

۴) آلودگی آب کشتی ها و بنادر ناشی از فاضلاب کشتی ها

۵) جلوگیری از آلودگی آب ناشی از زباله های کشتی ها

۶) جلوگیری از آلودگی هوای ناشی از کشتی ها

براساس استاندارد‌های جدیدی که سازمان بین‌المللی دریانوردی برای سوخت کشتی‌ها تعیین کرده است، از ابتدای سال ۲۰۲۰ میزان سولفور نفت کوره‌ای که به عنوان سوخت در کشتی‌ها استفاده می‌شود نباید بیشتر از نیم درصد باشد. این استاندارد که سال گذشته ابلاغ شد و زمان اجرای آن سال ۲۰۲۰ تعیین شده بود، یک خطر بزرگ برای کشور بود.با روش بکار گرفته شده در ایران نه تنها می‌توان نیاز کشتی‌های ایرانی را به سوخت کم گوگرد برطرف کرد، بلکه می‌توان گام بزرگ‌تری در صادرات نفت‌کوره کم سولفور، آن هم با هزینه‌ای بسیار کمتر از روش‌های دیگر، برداشت.

در کشور ما نیز فعالیت هایی در راستای تحقق بخشیدن به پیوست های این کنواسیون درحال انجام است. مهمترین فاکتور برای کاهش آلودگی های سوخت کشتی ها، گوگردزدایی،شیرین سازی میعانات گازی (سولفورزدایی) از مشتقات نفت و گاز و یا گوگردزدایی از مازوت است.در مقالات گذشته روش های سولفورزدایی به تفصیل ارایه شد و محصول سولفورین جهت رفع مشکل گوگردزدایی معرفی گردید.