آلودگی آب کشتی ها و بنادر:منشاء و راهکارهای رفع آن

آلودگی آب و هوای ناشی از حمل و نقل دریایی یکی از آلودگی های مهم محیط زیستی است که کمتر بدان پرداخته شده است. این در حالی است که اثرات مخرب آلودگی دریایی بسیار زیاد است. از اختلال در کیفیت آب سطحی گرفته تا اختلال در رشد آبزیان و کاهش امکانات و تأثیر آن بر سلامت انسان و غیره. اصلی ترین مشکلی که منجر به آلودگی محیط زیست آب می شود نگرش به رعایت استانداردهای تعیین شده برای حفاظت از محیط زیست دریایی است.

بخش‌ دیگر از آلودگی‌ اکوسیستم‌ دریایی‌ مربوط به‌ حفاری‌ بستر، حمل‌ و نقل‌ دریایی‌ (کشتیرانی)، نشت‌ طبیعی‌ نفت، ریزشهای‌ آسمانی‌، تماس‌ مستقیم‌ سطح‌ آب‌ با هوای‌ اطراف‌ و ریزش‌ عمدی‌ مواد به‌ دریا می باشد.

 حمل‌ و نقل‌ دریایی‌ شامل‌ بخش‌ بندر (بنادر تجاری‌، پایانه های‌ نفتی‌، تعمیرگاه‌ کشتیها، اسکله‌های ‌صیادی‌ و کشتیها منجر به‌ تولید زائداتی‌ می‌ شوند که بطور بالقوه می توانند منبعی برای آلودگی دریا محسوب گردند. جمع‌ آوری‌، بازیافت، پاکسازی، پردازش‌ و دفع‌ صحیح ‌ این مواد اثر قابل توجهی بر کاهش آلودگی دریا ناشی از حمل و نقل دریایی برجای خواهد گذاشت.


کنوانسیون مارپل شامل مقرراتی است که با هدف جلوگیری و به حداقل رساندن آلودگی آب کشتی ها و بنادر انجام می شود و پیوست ها شامل موارد زیر است:

۱) جلوگیری از آلودگی آب توسط سوخت کشتی 

۲) کنترل آلودگی آب توسط مواد مایع مضر به صورت فله

۳) جلوگیری از آلودگی توسط مواد مضر حمل شده توسط دریا به صورت بسته بندی شده

۴) آلودگی آب کشتی ها و بنادر ناشی از فاضلاب کشتی ها

۵) جلوگیری از آلودگی آب ناشی از زباله های کشتی ها

۶) جلوگیری از آلودگی هوای ناشی از کشتی ها

براساس استاندارد‌های جدیدی که سازمان بین‌المللی دریانوردی برای سوخت کشتی‌ها تعیین کرده است، از ابتدای سال ۲۰۲۰ میزان سولفور نفت کوره‌ای که به عنوان سوخت در کشتی‌ها استفاده می‌شود نباید بیشتر از نیم درصد باشد. این استاندارد که سال گذشته ابلاغ شد و زمان اجرای آن سال ۲۰۲۰ تعیین شده بود، یک خطر بزرگ برای کشور بود.با روش بکار گرفته شده در ایران نه تنها می‌توان نیاز کشتی‌های ایرانی را به سوخت کم گوگرد برطرف کرد، بلکه می‌توان گام بزرگ‌تری در صادرات نفت‌کوره کم سولفور، آن هم با هزینه‌ای بسیار کمتر از روش‌های دیگر، برداشت.

در کشور ما نیز فعالیت هایی در راستای تحقق بخشیدن به پیوست های این کنواسیون درحال انجام است. مهمترین فاکتور برای کاهش آلودگی های سوخت کشتی ها، گوگردزدایی،شیرین سازی میعانات گازی (سولفورزدایی) از مشتقات نفت و گاز و یا گوگردزدایی از مازوت است.در مقالات گذشته روش های سولفورزدایی به تفصیل ارایه شد و محصول سولفورین جهت رفع مشکل گوگردزدایی معرفی گردید.